Europejski Dzień Praw Pacjenta
18 kwietnia we wszystkich krajach Unii Europejskiej obchodzony jest Europejski Dzień Praw Pacjenta. Ma na celu przypomnienie o 14 prawach zawartych w Europejskiej Karcie Praw Pacjenta, nieformalnym pozarządowym dokumencie, sporządzonym w 2002 roku przez organizację Active Citizenship Network we współpracy z 12 organizacjami z różnych krajów Unii Europejskiej. Celem powstania karty jest zagwarantowanie“wysokiego poziomu ochrony ludzkiego zdrowia” i zapewnienie wysokiej jakości usług dostarczanych przez różne systemy ochrony zdrowia w Europie.
Europejska Karta Praw Pacjentów – 14 praw podstawowych:
- Prawo do profilaktyki
- Prawo dostępu do opieki medycznej
- Prawo do informacji
- Prawo do wyrażenia zgody
- Prawo do wolnego wyboru
- Prawo do prywatności i poufności
- Prawo o poszanowaniu czasu pacjenta
- Prawo o przestrzeganiu norm jakościowych
- Prawo do bezpieczeństwa
- Prawo do innowacji
- Prawo do unikania niepotrzebnego cierpienia i bólu
- Prawo do leczenia dostosowanego do potrzeb
- Prawo do zażaleń
- Prawo do rekompensaty
W Polsce prawa pacjenta reguluje zbiór praw zawartych między innymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Przestrzeganie praw pacjenta jest ustawowym obowiązkiem wszystkich uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Obejmują następujące zagadnienia:
- Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej
- Prawo wyboru np.: placówki medycznej, lekarza, pielęgniarki, położnej itd.
- Prawo do poszanowania godności i intymności
- Prawo do wyczerpującej i zrozumiałej informacji o stanie swojego zdrowia
- Prawo do zachowania tajemnicy informacji z nim związanych
- Prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
- Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej swojego stanu zdrowia oraz udzielonych świadczeń zdrowotnych
- Prawo do poszanowania swojego zdrowia życia prywatnego i rodzinnego
- Prawo do opieki duszpasterskiej
- Prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
- Prawa w przychodni, ośrodku zdrowia, poradni, ambulatorium, aptece
- Prawa w szpitalu
- Prawo do dochodzenia swoich praw
- Prawo do zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych
- Prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta, jednak nie może to spowodować niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia pacjenta. W takim przypadku lekarz ma obowiązek uprzedzić o tym fakcie pacjenta, uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej oraz wskazać pacjentowi lekarza lub zakład opieki zdrowotnej, w którym pacjent będzie miał możliwość uzyskania świadczenia.