Nietrzymanie moczu to sytuacja, w której dochodzi do nieplanowego częściowego lub całkowitego (pełnego) opróżnienia pęcherza moczowego. Zakłada się, że najczęstszą przyczyną nietrzymania moczu jest osłabienie mięśni dna miednicy, które odpowiadają między innymi za zaciskanie cewki moczowej i kontrolowanie oddawania moczu. Do objawów nietrzymania moczu zaliczamy: popuszczanie, gubienie moczu, mimowolne opróżnienie pęcherza, brak kontroli nad pęcherzem.
Przypadłość ta jest bardzo powszechna, występuje zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, jednak to kobiety są bardziej narażone na występowanie tego schorzenia. Szacowana liczba osób z problemem nietrzymania moczu na całym świecie wynosi około 423 miliony – 303 miliony kobiet i 121 milionów mężczyzn. W Polsce mówimy o ponad 2 mln osób zmagających się z nietrzymaniem moczu. Jednakże, odsetek ten może być znacznie wyższy, gdyż intymny charakter schorzenia utrudnia zebranie rzetelnych danych.
Głównymi przyczynami występowania nietrzymania moczu są:
- uszkodzenie aparatu więzadłowego miednicy mniejszej
- nieprawidłowe działanie mięśni dna miednicy (może być zarówno z powodu za słabych mięśni jak również nad-reaktywnych)
- cukrzyca,
- nadwaga i otyłość,
- predyspozycje genetyczne,
- zaawansowany wiek,
- choroby neurologiczne np. choroba Parkinsona,
- zabiegi ginekologiczne,
- przebyte ciąże i porody siłami natury,
- okres okołomenopauzalny,
- powiększony gruczoł krokowy i problemy z nim związane.
W zależności od przyczyny możemy wyróżnić:
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu – jest związane ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej powoduje bezwiedną utratę moczu. Wyróżniamy 3 stopnie wysiłkowego nietrzymania moczu: I stopnia – gubienie moczu podczas kaszlu, kichania, śmiechu; II stopnia – np. wchodzenie po schodach, wstawanie z krzesła, zmiana pozycji; III stopnia – gubienie moczu podczas spaceru, stania, leżenia.
- Nietrzymanie moczu z parcia – wyciek moczu poprzedzony uczuciem parcia, częstą przyczyną jest nad-reaktywny pęcherz.
- Mieszane nietrzymanie moczu – jest to połączenie obu poprzednich przyczyn.
- Nietrzymanie moczu z przepełnienia wynika z upośledzenia kurczliwości mięśnia wypieracza pęcherza oraz charakteryzuje się brakiem możliwości całkowitego opróżnienia pęcherza.
Pęcherz nad-reaktywny to zespół chorobowy, w którym występuje zwiększone parcie na mocz, duża dobowa liczba mikcji (częste oddawanie moczu), nocne oddawanie moczu, parcia naglące suche lub mokre.
Przyczyny pęcherza nad-reaktywnego i gubienia moczu z parć naglących to zaburzenie pracy w sygnale napełnienia pęcherza.
Parcia naglące mogą być mokre, czyli po uczuciu silnego parcia moczu, gubi całą zawartość pęcherza. Parcie może pojawić się samoistnie lub pod wpływem np. dźwięku lania wody, zimna lub powrotu do domu.
Sposoby leczenia nietrzymania moczu
Niezależnie od tego w jakim wieku jesteś, jak długo występuje problem, jakie jest jego nasilenie oraz jakie choroby przechodziłaś/eś – nie bagatelizuj tego i zgłoś się do specjalisty.
Stosownie do postawionej diagnozy, stanu pacjenta i stopnia nietrzymania moczu, lekarz zaleca odpowiedni typ leczenia. Leczenie może być zachowawcze, farmakologiczne lub operacyjne. Warto udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego, żeby przedstawił jakie ćwiczenia pacjent powinien wykonywać aby wzmocnić mięśnie dna miednicy, (warto je wprowadzić już przy pierwszych objawach). Pomocna może być również zmiana stylu życia – zmniejszenie lub zaprzestanie spożycia alkoholu i kofeiny oraz zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi i otyłości. W razie, gdy terapia zachowawcza i farmakologiczna okazują się niewystarczające, lekarz może skierować na zabieg lub operację.
Żeby poprawić swój komfort, zarówno psychiczny jak i fizyczny, w trakcie wykonywania codziennych czynności warto skorzystać z dostępnych środków higieny osobistej. Na rynku są produkty przeznaczone dla osób zmagająych się z problemem nietrzymania moczu, poprawiające komfort życia: wkłady anatomiczne, specjalne tampony lub pielucho-majtki.
